مقدمه: آنچه در ادامه می آید نظرات حاضرین شرکت کننده در جلسه است. ما نظری در مورد درستی و نادرستی آنها نداریم. نظراتی را آورده ایم که در جلسه مخالف نداشته اند. نام ارائه کننده نظر را نیاورده ایم. انتظارمان این است که با آوردن این نظرات شما هم اظهار نظر نموده باعث روشنی قسمت های ناروشن کشاورزی پسته بشوید. از شما تقاضای مساعدت داریم.
تغذیه درختان پسته
یکی از مشکلات مهم خاک های مناطق خشک و نیمه خشک شوری است. بارندگی کم و تبخیر زیاد موجب تجمع شوری و انتقال آن به سطح خاک می گردد. هم چنین کاهش مقدار و کیفیت آب مشکلات مربوط به شوری را افزایش داده است. تغذیه گیاه توسط کودهای حیوانی و شیمیایی نیز باعث افزایش میزان شوری خاک شده است.
اثرات شوری روی گیاه
وقتی شوری در خاک بالا می رود حاشیه برگ های درخت می سوزد، برگ ها می ریزند، شاخه درختان سیاه شده و نهایتا سرخشکیدگی در درختان ایجاد می شود.
زود چوبی شدن ریشه ها و در نتیجه کوتاه شدن فرصت جذب کودها
عدم تعادل تغذیه ای
مواد اصلاح کننده خاک:
v آبشویی زمستانه:
v گچ
v ماسه بادی
v اسید
v استفاده از مواد آلی
- آبشویی زمستانه: برای آبشویی خوب، خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد همچنین کیفیت آب باید خوب باشد.
- گچ :با توجه به قلیائیت و آهکی بودن خاک مناطق پسته خیز یقینا گچ یکی از بهترین و ارزانترین روش های اصلاح خاک باغات پسته در ایران می باشد.
![]()
سدیم(رس)+ سولفات کلسیم(گچ) کلسیم+سولفات سدیم
![]()
کربنات سدیم+ سولفات کلسیم کربنات کلسیم+ سولفات سدیم
تاکنون بیش از 40 اثر مفید گچ در کشاورزی مشخص شده است که در اینجا به چند اثر بارز آن اشاره می شود:
ü کاهش PH (اسیدیته) خاک
ü کاهش EC (شوری) خاک
ü کاهش SAR (نسبت جذب سدیم)
ü افزایش نسبت ca/mg و پیشگیری از مسمومیت منیزیم
ü جلوگیری از مسمومیت بر
ü زمان استفاده: بهترین زمان استفاده از گچ در خاک از نیمه پاییز تا نیمه زمستان است
ü نحوه استفاده: گچ را در سطح خاک ریخته شخم زده و سپس آبیاری سنگین انجام شود.
ü نوع گچ : گچ مصرفی شکل معدنی گچ یا ژیپس (CaSo4,2H2O ) می باشد که به گچ شوره معروف است.
ü میزان مصرف گچ: 40 تا 150 تن در هکتار می باشد. ولی مقادیر بالا خیلی توصیه نمی شود معمولا مقدار 40 تا 50 تن در هکتار توصیه می گردد.
ü خصوصیات گچ خوب:
1. دارای کلسیم بالای 7 درصد و خلوص آن بالای 65 درصد (نسبت کلسیم به منیزیم گچ باید بالای 1 باشد)
2. دارای شوری زیر 3 هزار (حاکثر شوری گچ می تواند 6000 باشد)
3. دارای آهک 2 درصد (آهک باید زیر 10 درصد باشد).
4. فاقد سدیم و منیزیم
5. دارای حالت اسفنجی و بافت سبک باشد.
ماسه بادی در اراضی رسی، شور و کم آب بسیار مفید می باشد.
ü نقش اصلاح فیزیکی خاک
ü عمده ترین نقش ماسه بادی اصلاح مدیریت آبیاری از طریق پیشگیری از تبخیر سطحی اب و جلو گیری از صعود نمک به سطح خاک می باشد
ü نحوه و زمان مصرف
توصیه می شود ماسه بادی را با ارتفاع 5 تا 8 سانتی متر به صورت یک لایه سطحی در سطح خاک ریخته و سعی شود از مخلوط شدن با خاک زیرین اجتناب گردد. (بصورت مالچ در سطح خاک ریخته شود)
ماسه بادی را باید از نیمه پاییز تا نیمه زمستان به سطح خاک اضافه نمود و سپس یک نوبت آبیاری سنگین انجام داد تا شوری احتمالی را شسته و از پروفیل خاک خارج نماید. هرگز در اواخر اسفند و اوایل فروردین (هنگام سبز شدن درخت) ماسه بادی، گچ و یا هرگونه عملیات خاک ورزی را انجام ندهید چون می تواند به شدت موجب خشکی درختان شود.
1. شوری خاکی که وارد باغ می کنیم بهتر است کمتر از 4 باشد و شوری نباید بیشتر از 6 باشد.
2. SAR
3. نسبت کلسیم به منیزیم Ca/Mg : هرچه نسبت کلسیم به منیزیم بیشتر بوده و بالای یک باشد ماده اصلاحی شما بهتر است
4. مقدار کلر (Cl )
5. مقدار پتاسیم قابل جذب
همچنین ماسه بادی هرچه سیاه تر باشد بهتر از ماسه بادی های زرد است.
اسید از طریق افزایش نفوذ پذیری خاک و تبدیل آهک خاک به گچ باعث کاهش شوری خاک می شود.
عناصر غذایی موجود در خاک باید در آب حل شود تا بتواند توسط گیاه جذب شود. قابلیت جذب عناصر غذایی توسط گیاه به PH بستگی دارد. وقتی PH بالا باشد عناصر غذایی حلالیت خود را از دست می دهند بنابراین PH مناسب خاک در کشاورزی اهمیت زیادی دارد. بیشترین جذب عناصر غذایی توسط گیاه در اسیدیته (PH ) 5/5 تا 5/6 است. اسید سولفوریک موجب کاهش PH خاک و بهبود تهویه خاک می گردد.
آبیاری غرقابی: اسید را در تانکر شیردار ریخته و آن را سر رأس قرار می دهیم. بهتر است یک شلنگ را به شیر تانکر متصل کرد و آن را در کرت قرار دهیم. در زمان اسیددهی مرتبا باید PH اندازه گیری شود.
آبیاری قطره ای: ابتدا مقداری آبیاری انجام شده بعد اسید در سیستم استفاده شود و در انتها هم چند ساعت باید آبیاری انجام شود تا اتصالات و لوله ها شسته شود.
مقدار اسید مصرفی: تا حدی که PH به 5 تا 5/5 برسد.
استفاده از مواد آلی:
- بهبود ساختمان خاک
- تامین عناصر ریزمغذی
- کاهش PH
- افزایش فعالیت میکروارگانیسم های خاک
توصیه های ایمنی
- اسید سولفوریک خاصیت خورندگی شدیدی دارد
- به هیچ عنوان نباید آب را روی اسید ریخت. برای رقیق سازی باید اسید روی آب ریخته شود.
- ظرف مورد استفاده نباید شکسته یا ترک داشته باشد.
وقتی می گوییم خاک شور با سه نوع خاک مواجه هستیم
1. خاک شور:
◦ شوری بیشتر از 4
◦ نسبت جذب سدیم کمتر از 15
روش اصلاح: انجام آبشویی (کاهش مقدار املاح خاک به ویژه در ناحیه ریشه درختان)
2. خاک سدیمی
◦ شوری کمتر از 4
◦ نسبت جذب سدیم بیشتر از 15
هدف از اصلاح: تبادل یون سدیم موجود روی سطح ذرات خاک با یون کلسیم و سپس آبشویی سدیم جدا شده از سطح ذرات خاک به خارج از ناحیه ریشه
روش اصلاح: استفاده از گچ کشاورزی و انجام آبشویی
2. خاک شور و سدیمی:
خاکی که هم شور است و هم اینکه سدیم روی ذرات خاک نسبت به کلسیم و منیزیم بالاست
◦ شوری بیشتر از 4
◦ نسبت جذب سدیم بیشتر از 15
هدف از اصلاح: تبادل یون سدیم موجود روی سطح ذرات خاک با یون کلسیم و سپس آبشویی سدیم جدا شده از سطح ذرات خاک به خارج از ناحیه ریشه
روش اصلاح: استفاده از گچ کشاورزی و انجام آبشویی- استفاده از اسید