وضعیت پیچیده بازار جهانی پسته
چینی‌ها پسته را به عنوان آجیل شاد می‌شناسند چون ظاهرش به‌گونه‌ای است که انگار می‌خندد. اما درگیری تجاری رئیس‌جمهور آمريكا با چین ممکن است شکست بزرگی برای کشاورزان پسته‌کار آمریکا باشد که عملا با تعیین تعرفه قافیه را به ایرانی‌ها می‌بازند.
سوال آمريكايي‌ها اين است: آیا این اقدامات شما حفظ امنیت ملی بود آقای ترامپ؟
بعد از آن که دونالد ترامپ تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم وبعد از آن تعرفه واردات کالاهای چینی را معادل 50 میلیارد دلار بالا برد، پکن هم درصدد جبران برآمد. چین تعرفه واردات پسته آمریکایی را از 5 به 45 درصد در سال جاری افزایش داده است. این اقدام چین دقیقا منطقه‌ای را هدف قرار می‌دهد که جمهوری خواهان در آن آسیب‌پذیرند. حدود 99 درصد پسته آمریکا در دره «سن خواکین» کالیفرنیا تولید می‌شود، منطقه‌ای که خاستگاه جمهوری‌خواهانی مانند دیوید والادو، جف دنهام و دوین نانز است.
این منطقه به تازگی هم با محدودیت‌های برای پمپاژ آب دلتای رودخانه سن خواکین ساکرامنتو مواجه شده است. افزایش قیمت آب در یک دهه گذشه باعث شده است تا کشاورزان زیادی در این منطقه به جای کشت یونجه و دیگر محصولات ارزان‌قیمت به تولید محصولات مغزدار مانند پسته و بادام رو بیاورند. درست است که این محصولات نیز آب زیادی لازم دارند اما به لطف تقاضای فزاینده در جهان به ویژه چین، قیمت‌شان نیز بالاست.
بیش از نیمی از پسته تولید شده در آمریکا به خارج صادر می‌شود و چین و هنگ‌کنگ به تنهایی نیمی از صادرات پسته آمریکا را خریداری می‌کنند. در ده تادوازده سال گذشته ارسال پسته از کالیفرنیا به چین 1300 درصد رشد داشته است.
آمریکا سال گذشته بزرگترین صادرکننده پسته در جهان بود (217599 تن) و ایران با اختلاف نه چندان زیادی (144300 تن) در جایگاه دوم. صادرات پسته دیگر کشورها چندان به چشم نمی‌آید پس تنها جایگزین پسته کالیفرنیا در چین پسته ایران است.سوال اين است كه آيا واقعا ارزش دارد که دونالد ترامپ افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم را به خاطر منافع ملی پس بگیرد چرا که چین هم در پی جبران و شلیک به سوی دشمن تجاری خود است.
در عین حال اداره کنترل منابع آب ایالت کالیفرنیا این ماه قیمت آب را برای تحویل بالا برده است تا از ماهی‌ها و آبزیان حفاظت کند. با افزایش قیمت آب و پیش آمدن مساله جديدي بنام تعرفه‌هابرای کشاورزان پسته‌کار سخت است که بتوانند از این کار سود ببرند.
کشاورزان کالیفرنیا مدت‌های زیادی از لیبرال‌های ساکرامنتو شکایت داشتند و گله‌مند بودند اما به نظر می‌رسد حالا باید بسیار بیشتر از سیاست‌های دولت جمهوري خواه ترامپ بترسند.
این گزارش وال استریت ژورنال بود اما اوضاع آن گونه که این روزنامه آمریکایی ادعا کرده به نفع پسته ایران نیست. چون بر اساس تازه ترین برآوردها، امسال به دلیل خشکسالی و تغییرات اقلیمی،تولید پسته در ایران 80 درصد کاهش یافته است. به این ترتیب اگر نگوييم پسته خوران چينی امسال ناچارند از مصرف پسته ایرانی و آمریکایی صرف نظركنند،احتمالا مجبورند پول بيشتری براي آن بپردازند.
☑️محسن جلال‌پور