شب پره خرنوب:
این حشره آفت مهم درختان خرنوب در کشورهای مدیترانه ای است و به همین سبب به نام شب پره خرنوب شهرت یافته است. در ایران این حشره آفت مهم درختان انار است و با نام فارسی کرم گلوگاه انار شهرت دارد. شب پره خرنوب آفتی است چند میزبانه و روی درختان گردو، انار، انجیر، پرتقال، گریپ فروت، سیب، گلابی، به، هلو، زردآلو، پسته و ...زندگی می کند.
زیست شناسی:
این حشره زمستان را به صورت لاروهای سنین مختلف در دانه های پسته باقیمانده روی درختان پسته با زیر درختان سپری می کند. حشرات کامل از پایان فروردین ظاهر شده و به سمت درختان انار و انجیر می روند. از پایان تیرماه همراه با تشکیل مغز در میوه پسته و ظهور میوه های زودخندان این پروانه ها به سمت باغ های پسته پرواز کرده و در شکاف ایجاد شده در پوست نرم پسته تخم ریزی می کند. بنابراین حشره در فصل بهار و ابتدای تابستان روی میزبان های دیگر ( درختان انار و انجیر) به سر می برد و با فراهم شدن شرایط، زندگی خود را روی میوه پسته آغاز و ادامه می دهد.
پروانه های ماده تخم های خود را به صورت تکی روی دانه های پسته در محل شکاف ها و ترکیدگی لایه های پوست و در صورت خندان شدن پسته روی مغز قرار می دهند. از این تخم ها کرم هایی خارج می شوند که از محل خندانی میوه پسته واردمیوه می شده و شروع به تغذیه از مغز میوه می کنند. اگر میوه پسته خندان نباشد از محل دم میوه که بافت نرم تری دارد وارد دانه می شوند. لاروهای این آفت فقط از مغز پسته تغذیه می کنند و پس از تکمیل رشد در همان محل به شفیره تبدیل می شوند.
جمعیت آفت و میزان خسارت آن در ماه های شهریور و مهر یعنی همزمان با رسیدن میوه و ایجاد ترکیدگی بر روی پوست آن افزایش می یابد.
تغذیه لارو این حشره در میوه پسته همواره با رشد قارچ های کپک روی مغز همراه است و به دلیل نقش عمده ی آن در گسترش آلودگی کپک های مولد افلاتوکسین در میوه پسته بسیار قابل توجه است.
در عملیات فرآوری پسته پس از برداشت محصول: شامل پوست گیری، شستشو و خشک شدن حدود 50 درصد از جمعیت لاروها از بین می رود و بقیه لاروها همراه با محصول وارد انبار می شوند. در انبار لاروهای آفت از مغز خشک پسته تغذیه می کنند.شب پره خرنوب نمی تواند در میوه های پسته ای که در پوست رویی آن ها ترکیدگی و شکاف وجود نداشته باشد تخم گذاری کند به این علت مناسب ترین دوره برای فعالیت این آفت در باغ های پسته در ماه های شهریور و مهر یعنی دوره رسیدن میوه که در لایه پوست میوه ترکیدگی ایجاد می شود می باشد.
کنترل:
- حذف میزبان های واسط در باغ های پسته
- برداشت به موقع محصول
- برداشت تمام میوه ها از روی درخت و جمع آوری و انهدام دانه های ریخته شده روی زمین به منظور حذف منابع زمستان گذرانی آفت
- آستانه حداقل حرارتی برای این آفت 9/4 درجه سانتی گراد است. بنابراین پسته پس از برداشت و فرآوری باید در انبارهایی که کمتر از 9 درجه سانتی گراد دارند، نگهداری شوند. در این حالت اگر تعدادی لارو این حشره وارد انبار شود. قادر به رشد و تکمیلمرحله رشدی خود نیستند.