مقدمه: آنچه در ادامه می آید نظرات حاضرین شرکت کننده در جلسه است. ما نظری در مورد درستی و نادرستی آنها نداریم. نظراتی را آورده¬ایم که در جلسه مخالف نداشته ‎اند. نام ارائه کننده نظر را نیاورده¬ ایم. انتظارمان این است که با آوردن این نظرات شما هم اظهار نظر نموده باعث روشنی قسمت ‎های ناروشن کشاورزی پسته بشوید. از شما تقاضای مساعدت داریم.

آفات اول فصل

1. سرخوطومی پسته    Polydrosus davatchi (Col.: Curculionidae)

این آفت از اوایل دهه 1380 در جمعیت های محدود در برخی مناطق پسته کاری رفسنجان مشاهده شد و به تدریج دامنه پراکندگی آن گسترش یافت. حشرات کامل سرخرطومی به رنگ قهوه ای روشن و گاهی قهوه ای تیره دیده می شوند. لاروها پوسیده خوار بوده و در خاک از بقایای و مواد پوسیده تغذیه می کنند. حشرات کامل زمستان گذران، همزمان با متورم شدن جوانه ها (دهه اول فروردین) روی درختان مستقر می شوند و در فروردین ماه ابتدا روی گل های نر و سپس روی درختان ماده دیده می شوند. دوره فعالیت این آفت از اواخر اسفند تا اواخر فروردین می باشد. حشرات کامل سرخرطومی از بافت های سبز جوانه های رویشی و زایشی تغذیه می کنند. دارای قدرت تغذیه ای بالا هستند و به گلچه ها و اندام های تشکیل میوه خسارت شدید وارد می کند. خسارت آفت بر روي ارقام زود گل مانند كله قوچي بسيار قابل توجه است.

کنترل سرخرطومی:

کنترل زراعی: شخم زمستانه تا کنار تنه درخت تا عمق 15 سانتی متر

کنترل شیمیایی: دیازینون 1/5 در هزار+1/5 لیتر روغن ولک در هزار لیتر آب

عملیات سم پاشی از زمان شروع باز شدن جوانه ها تا باز شدن جوانه ها انجام می گیرد.

2. پروانه چوبخوار پسته     Kermania pistaciella  (Lep.: Tineidae)

آفت بومی درختان پسته ایران است که در پسته کاری های سراسر کشور پراکنش دارد. این آفت تا قبل از اوایل دهه ی 1350 آفت مهمی در باغات پسته نبوده ولی در حال حاضر در تمام مناطق پسته کاری ایران فعالیت دارد. پروانه چوبخوار پسته زمستان را به شکل لاروهای سن آخر داخل سرشاخههای 1-2 ساله سپری می کند. در اواخر زمستان پس از گرم شدن هوا لاروهای زمستان گذران با ایجاد سوراخ از سرشاخه ها خارج شده و پس از مدت کوتاهی حرکت روی شاخه ها، در محل مناسب پیله تنیده و به شفیره تبدیل می شود. در مواردی لاروهای سن آخر به روی زمین افتاده و لابه لای کلوخه ها به مرحله شفیرگی می روند. حشرات کامل از اوایل فروردین در باغ ظاهر می شوند. حشرات کامل نر و ماده پس از جفت گیری تخم های خود را به صورت انفرادی روی شاخه های جوان همان سال در محل اتصال دمبرگ به شاخه یا روی محور خوشه پسته می گذارد. هر حشره ماده 45 تا 55 تخم می گذارد. تخم‌ها پس از یک هفته تفریخ می‌شود و لارو به محض خروج از تخم به داخل محور خوشه و مغز سرشاخه ها نفوذ مي کند.

خسارت:

تغذیه از محور خوشه: با تغذیه از محور خوشه ها باعث خشک شدن 8-5 میوه نوک خوشه  یا ریزش دانه های انتهایی در اواسط خرداد یا در تیرماه می‌شود.

تغذیه از محور سرشاخه: با تغذیه از محور سرشاخه، باعث خشک شدن و ضعف عمومی سرشاخه و برجا گذاشتن فضولات قهوه‌ای و سیاه در محل تغذیه می‌شود.

کنترل شیمیایی:

زمان مبارزه شیمیایی علیه این آفت یک هفته پس از پیک پرواز حشرات کامل می باشد.

مچ 1/5 ليتر در هزار ليتر آب

لوفوكس 1/5 ليتر در هزار ليتر آب

کنسالت ۱ ليتر به همراه ۵ ليتر روغن ولک در هزار لیتر آب

3. پروانه میوه خوار پسته    Recurvaria pistaciicola  (Lep.: Gelechidae)

به آن کرم میوه خوار پسته نیز می گویند و در تمام پسته کاری های کشور وجود دارد. در باغ های مسن به دلیل وجود پناهگاه زمستانی برای لاروهای زمستان گذران در شکاف تنه و زیر پوستک تنه درختان، تراکم آن بیشتر است. در شرایط کنونی آفت درجه دوم پسته کاری های ایران می باشد. این آفت زمستان را بصورت لارو کامل به رنگ سبز روشن در زیر پوستک های تنه درختان مسن پسته به سر می برد، تعدادي کمي از لاروهاي نيز در داخل خاك زمستان گذراني می‌کنند.

لاروها اواخر اسفند  زیر پوستک درختان تبدیل به شفیره قهوه‌ای رنگ شده و 20-15 روز در حالت استراحت بوده و سپس پروانه می‌گردد. پروانه‌ها از اواسط فروردین همزمان با تورم جوانه‌ها ظاهر و تخم ‌های خود را روی خوشه گذاشته و لاروها پس از 7-3 روز از تخم خارج و وارد میوه می‌شود.

لاروهای سن اول کوچک و شیری رنگی به داخل میوه های تازه تشکیل شده نفوذ نموده و از جنین میوه تغذیه می‌کنند. میوه های آلوده در دوره نسل اول آفت یعنی قبل از تشکیل پوست استخوانی در اثر تغذیه لاروها سیاه شده، خشکیده و در نهایت می ریزند (داغو). هر لارو قادر است تا 8 میوه را از بین ببرد .

لاروها 25-20 روز فعال بوده و در اردیبهشت فعالیتشان پایان یافته سپس زیر پوستک‌های شاخه ها و تنه درختان به شفیره تبدیل می شوند. لاروهای نسل دوم از اوایل مرداد پوست رویی میوه را جویده و با ایجاد سوراخ به زیر آن نفوذ می کند. در این مرحله لاروها غالبا از پوست نرم میوه تغذیه کرده و در عین حال در میوه هایی که خندان باشند از مغز نیز تغذیه می کنند

محل تغذیه لارو با رشد قارچ های کپک همراه است. به دلیل تجمع فضولات لارو همراه با رشد کپک ها، در این محل حالت تیره، مرطوب و روغن مانن روی پوست استخوانی ایجاد شده (چربو) که با شستشو از بین نرفته و باعث کاهش کیفیت محصول می شود.

کنترل پروانه میوه خوار:

زمان مبارزه علیه پروانه میوه خوار پسته در باغهایی که سابقه آلودگی دارند هنگامی است که تقریبأ 2/3 گلها به میوه تبدیل شده (ارزنو شدن)

متاسیستوکس به میزان 1/5 لیتر در هزار لیتر آب

زولون 2/5 لیتر به همراه 2/5 لیتر روغن ولک در هزار لیتر آب

4. سنک های پسته

این آفات در چندسال اخیر در اکثر باغ‌های پسته کشور مشاهده شده است. در اوایل فصل بهار و از مرحله تشکیل میوه تا شروع سخت‌شدن پوست استخوانی میوه پسته، با تغذیه از میوه‌های نابالغ و حساس، خسارت شدید وارد می‌کنند. پوره‌ها به‌ رنگ‌ سبز مايل‌ به‌ زرد تا سبز روشن‌ و داراي‌ شاخك‌هاي‌ نسبتاً بلندكه‌ طول‌ شاخك‌ها از انتهاي‌ بدن‌ فراتر مي‌رود.‌ طول‌ دوره‌ پورگي‌ 25 تا 30 روز طول‌ مي‌كشد. پوره‌ها‌ بسيار فعال‌ و پرتحرك ‌هستند و در صورتي كه‌ تحريك‌ شوند بسرعت‌ حركت‌ كرده‌ و لابلاي‌ خوشه‌ها و برگهامخفي‌ مي‌شوند. پوره‌هاي‌ سن‌ يك‌ از اواسط فروردين‌ همزمان‌ با خوشه‌ بندي‌ درختان پسته‌ ظاهر مي شوند.

تغذيه‌ پوره ها از شيره‌ گياهي ‌ميوه‌ها، دم‌ ميوه‌ها و محور خوشه‌ها تا اواسط ارديبهشت‌ همزمان‌ باتشكيل‌ و شروع‌ سخت‌ شدن‌ پوست ‌استخواني‌ ادامه‌ دارد. علائم‌ خسارت‌ و تغذيه‌ پوره‌ها ‌به صورت‌ خروج‌ شيره‌ گياهي‌ در محل‌ فرو رفتن‌ خرطوم‌ در سطح‌ بيروني پوست‌ روئي مشاهده ‌مي‌شود. در سطح‌داخلي‌ پوست‌ استخواني محل‌ فرو رفتن‌ خرطوم‌ به صورت‌ نقاط سياه‌ رنگ‌ مشاهده‌ مي‌گردد. ميوه‌هاي‌ مورد تغذيه‌ پس‌ از مدتي‌ بر روي‌ درختان‌ خشكيده‌ و در نهايت ‌ريزش‌مي‌كنند.

کنترل سنک ها:

حشره كش فنیتروتیون به نسبت  2  در هزار در مرحله مشاهده پوره سنين مختلف و حشرات كامل سنكها (اواسط فروردين تا اواخر ارديبهشت) براي مبارزه و كنترل اين آفات توصيه مي شود.